به بهانه چهارمین دور سفرهای استانی سجاد مقصودی( دانشجوی حقوق دانشگاه مازندران)یادداشتی را برایمان فرستاده که شما را به خواندن آن دعوت می نماییم.
حدودا هفت سال قبل ، یعنی در 15 آذر 85 و در جریان نخستین سفر استانی هیأت دولت به مازندران ، رئیس جمهور در جواب شعارهای مردم در چهار شهر رامسر ، تنکابن ، چالوس و نوشهر برای استان شدن غرب مازندران ، با وجود اینکه تأیید کرد که شکل طولی و طولانی بودن استان مازندران باعث بروز مشکلات زیادی در مناطق غربی آن شده ، اما مسئله کمبود جمعیت را برای تأسیس استان جدید مطرح کرد .
حدودا هفت سال از آن ماجرا گذشت تا این که رئیس جمهور در 21 فروردین 92 برای بهره برداری و آغاز عملیات اجرایی دو طرح راهسازی به غرب مازندران آمد و در جواب شعارهای مردم شهرستان تنکابن برای استان شدن غرب مازندران مجددا مسئله کمبود جمعیت را مطرح کرد .
اما پس از صحبتهای هفت سال قبل رئیس جمهور ، مسئولان و نمایندگان غرب مازندران پاسخهای مختلفی را در مقاطع مختلف به آن دادند . با هم بخشی از این پاسخها را مرور می کنیم :
- در بخشی از نامه سه نماینده وقت غرب مازندران ، یعنی آقایان نیکنام ، محسنی و ناطق نوری به وزیر کشور در زمستان 89 آمده است : « علی أی حال آن چیزی که تا کنون باعث عدم توفیق مسئولین و مردم در تحقق خواسته به حقشان بوده است شاخص جمعیت این حوزه جغرافیایی است . مازندران غربی تقریبا یک درصد جمعیت ثابت کل کشور را در خود جای داده است و جمعیت فعلی آن از جمعیت چهار استان ایلام ، خراسان جنوبی ، کهگیلویه و بویر احمد و سمنان بیشتر است . علاوه بر همه این شرایط و ضوابط ، منطقه مورد نظر با 200 کیلومتر مرز آبی با آسیای میانه و قفقاز از مناطق مرزی کشور محسوب می شود و به استناد قوانین مصوب مجلس شورای اسلامی ، تشکیل بخش ، فرمانداری و استان جدید در مناطق مرزی بدون لحاظ شاخص جمعیتی با تشخیص مراجع ذیصلاح تشکیل و تأسیس می گردد . »
- در بخشی از مقاله بررسی تطبیقی تقسیمات کشوری با تأکید بر ایجاد استان جدید در غرب مازندران که در پاییز 89 توسط آقای قاسم احمدی در قالب سخنرانی در همایش بزرگ ضرورت ایجاد استان جدید در غرب مازندران ارائه شد ، به عنوان یکی از دلایل برای استان شدن غرب مازندران آمده است : « جمعیت شناور فراوان در منطقه که گاها در ایام تعطیلات به چند میلیون نفر نیز می رسد و متأسفانه در برنامه ریزیها جمعیت شناور هیچ گاه مد نظر قرار نمی گیرد . لازم به یاد آوری است که بر اساس سرشماری نفوس و مسکن سال 1385 کشور ، 9 استان ایلام ، بوشهر ، چهارمحال و بختیاری ، خراسان جنوبی ، خراسان شمالی ، زنجان ، سمنان ، کهگیلویه و بویر احمد ، یزد ، جمعیت کمتر از یک میلیون نفر را دارا می باشند اما به جهت فائق آمدن سایر شرایط مورد نیاز حائز این جایگاه که از ضرورتهای تقسیمات کشوری نیز بوده است گردیدند . »
لازم به ذکر است که این استانها بر اساس سرشماری سال 85 ذکر شده و در سرشماری سال 90 جمعیت یکی دو مورد به بالای یک میلیون نفر رسیده است . ضمنا در تیر ماه 87 ، آقای افشار ، معاون سیاسی وقت وزارت کشور ، از اضافه شدن شاخص جمعیت شناور به شاخصهای طرح آیین نامه جدید تقسیمات کشوری خبر داده و گفته بود : « شاخصهای جمعیت ، وسعت ، محرومیت و امنیت از ضرایب طرح تقسیمات کشوری است که در طرح جدید ، شاخص سیاحتی و زیارتی نیز در آن لحاظ شده است . در طرح قبلی هیچ توجهی به جمعیت در حال رفت و آمد به برخی مناطق مستعد گردشگری نشده بود ، در حالی که ساماندهی این گونه جمعیتهای سیال مدیریت ویژه ای را می طلبد . »
همانطور که پیش از این ذکر شد ، دلایل مختلفی در مقاطع مختلف توسط مسئولان و نمایندگان غرب مازندران در پاسخ به مسئله کمبود جمعیت ذکر شده است ؛ اما اگر بخواهیم مهمترین و اصلی ترین موارد آن را خلاصه کنیم به این نتیجه می رسیم که به چند دلیل غرب مازندران حتی از نظر جمعیت هم مشکلی برای استان شدن ندارد : 1. قرار داشتن این منطقه در نوار مرزی دریایی و عدم لزوم دارا بودن شرط جمعیت یک میلیونی مطابق قوانین برای تشکیل استان جدید در مناطق مرزی 2. توریستی و گردشگر پذیر بودن و جمعیت شناور بسیار فراوان و منحصر به فرد این منطقه در کشور و چندین برابر شدن جمعیت آن در چند ماه از سال 3. وجود چندین استان با جمعیت زیر یک میلیون نفر و چهار استان کهگیلویه و بویر احمد ، خراسان جنوبی ، ایلام و سمنان با جمعیت کمتر از این منطقه در کشور .
اما وقتی این دلایل و پاسخها برای مسئله کمبود جمعیت وجود دارد ، این سؤال به وجود می آید که چرا باز هم عامل کمبود جمعیت به عنوان مانع برای استان شدن غرب مازندران ذکر می شود ؟
به نظر می رسد که پاسخ این سؤال توسط آقای قاسم احمدی ، نماینده مردم غرب مازندران داده شده است . چند روز پس از سفر اخیر رئیس جمهور به غرب مازندران ، آقای قاسم احمدی ، نماینده مردم غرب مازندران در مجلس ، در حاشیه مراسم تودیع و معارفه ریاست دانشگاه پیام نور رامسر گفت : « من احساس می کنم که بیش از هر چیز موضوع کمبود میزان جمعیت برای استان شدن بهانه ای بیش نیست .